Szczegóły grawerowania Sztokholmu z Suecia Antiqua et Hodierna przez Erika Dahlbergha i Willema Swidde, wydrukowane w 1693 r.

Panorama nad Sztokholmem około 1868 roku, jak widać z balonu na gorącym powietrzu.

Sztokholm w 1917

Stare Miasto Sztokholmu (Gamla stan)

Po epoce lodowcowej, około 8 000 lat p.n.e., w dzisiejszym regionie sztokholmskim żyło już wiele osób, ale wraz ze spadkiem temperatury mieszkańcy przemieszczali się na południe. Tysiące lat później, gdy ziemia rozmywała się, klimat stał się akceptowalny, a ziemie stały się żyzne, ludzie zaczęli migrować z powrotem na Północ. Na przecięciu Morza Bałtyckiego i jeziora Mälaren znajduje się archipelagowe miejsce, gdzie Stare Miasto Sztokholmu zostało po raz pierwszy zbudowane z ok. 1000 CE przez Vikingsa. Wywierały one pozytywny wpływ na wymianę handlową na tym obszarze z powodu stworzonych przez siebie szlaków handlowych.

Lokalizacja Sztokholmu pojawia się w sagach północnych jako Agnafit, a w Heimskringli w związku z legendarnym królem Agne. Najwcześniejsza pisemna wzmianka o nazwie Sztokholm pochodzi z 1252 r., kiedy kopalnie w Bergslagen uczyniły z niej ważne miejsce w handlu żelazem. Pierwsza część nazwy (stado) oznacza logarytm w języku szwedzkim, chociaż może być również powiązana ze starym słowem niemieckim (Stock) oznaczającym wzmocnienie. Druga część nazwy (holm) oznacza wyspę i uważa się, że odnosi się do wyspy Helgeandsholmen w centrum Sztokholmu. Według Kronik Erica, miasto zostało założone przez Birger Jarl w celu ochrony Szwecji przed inwazjami morskimi dokonywanymi przez Karelianów po napadzie Siguny na jezioro Mälaren latem 1187 r.

W centrum Sztokholmu, obecne Stare Miasto (Gamla Stan) zostało zbudowane na centralnej wyspie obok Helgeandsholmen od połowy 13 wieku. Pierwotnie miasto zyskało na znaczeniu w wyniku bałtyckiego handlu ligą hanzeatycką. W tym czasie Sztokholm rozwinął silne powiązania gospodarcze i kulturowe z Lubeką, Hamburgiem, Gdańskiem, Wiśnią, Rewalem i Rygą. W latach 1296-1478 Rada Miasta Sztokholmu składała się z 24 członków, z których połowa została wybrana z niemieckojęzycznych burgherów miasta.

Strategiczne i gospodarcze znaczenie miasta sprawiło, że Sztokholm stał się ważnym czynnikiem w stosunkach między duńskimi królami Unii Kalmar i narodowym ruchem niepodległościowym w 15 wieku. Duński król Christian II mógł wejść do miasta w 1520 roku. W dniu 8 listopada 1520 r. doszło do masakry opozycjonistów, którą nazwano Sztokholmską Krwawą, i zapoczątkowano kolejne powstania, które ostatecznie doprowadziły do rozpadu Unii Kalmar. Wraz z przystąpieniem Gustawa Wazy w 1523 roku i ustanowieniem władzy królewskiej, ludność Sztokholmu zaczęła rosnąć, osiągając 10 000 do 1600 roku.

W 17. wieku Szwecja stała się jedną z największych potęg europejskich, co znalazło odzwierciedlenie w rozwoju miasta Sztokholm. W latach 1610-1680 liczba ludności zwiększyła się sześciokrotnie. W 1634 r. Sztokholm stał się oficjalną stolicą imperium szwedzkiego. Ustanowiono również zasady handlu, które nadały Sztokholmowi zasadniczy monopol na handel między zagranicznymi handlowcami a innymi terytoriami szwedzkimi i skandynawskimi. W 1697 r. Tre Kronor (zamek) spłonął i został zastąpiony przez Stockholm Palace.

W 1710 r. dżuma zabiła około 20 000 (36%) ludności. Po zakończeniu Wielkiej Wojny Północnej miasto stanęło w miejscu. Wzrost liczby ludności zatrzymał się i spowolnił wzrost gospodarczy. Miasto było w szoku po tym, jak straciło swoje miejsce jako stolica Wielkiej Mocy. Jednak Sztokholm utrzymał swoją rolę jako ośrodek polityczny Szwecji i nadal rozwijał się pod rządami Gustava III.

Do drugiej połowy 19 wieku Sztokholm odzyskał swoją wiodącą rolę gospodarczą. Pojawiły się nowe gałęzie przemysłu, a Sztokholm został przekształcony w ważne centrum handlowe i usługowe oraz kluczowy punkt dostępu w Szwecji. W tym okresie liczba ludności również drastycznie wzrosła, głównie poprzez imigrację. Pod koniec 19 wieku mniej niż 40% mieszkańców urodziło się w Sztokholmie. Rozliczenie zaczęło się rozszerzać poza granice miasta. W 19 wieku powstało wiele instytutów naukowych, w tym Instytut Karolinska. W 1897 r. odbyła się wystawa sztuki ogólnej i przemysłu. W latach 1887-1953 wieża telefoniczna w Starej Sztokholmie była punktem orientacyjnym; pierwotnie zbudowany do łączenia linii telefonicznych, stał się zbędny po ich zakopaniu, a następnie był wykorzystywany do celów reklamowych.

Centrum Sztokholmskie po latach 1960.

Sztokholm stał się nowoczesnym, zaawansowanym technologicznie i zróżnicowanym etnicznie miastem w drugiej połowie 20 wieku. Wiele zabytkowych budynków zostało zniszczonych w epoce modernistycznej, w tym znaczna część historycznej dzielnicy Klara, i zastąpionych nowoczesną architekturą. Jednak w wielu innych częściach Sztokholmu (takich jak Gamla stan, Södermalm, Östermalm, Kungsholmen i Vasastan) wiele "starych" budynków, bloków i ulic zbudowanych przed rozpoczęciem ruchu modernistycznego i funkcjonalnego w Szwecji (około 1930-35) przetrwało tę erę rozbiórki. W ciągu stulecia wiele branż przeniosło się z działalności przemysłowej na bardziej zaawansowane technologie i usługi.

Obszar metropolitalny Sztokholmu jest jednym z najszybciej rozwijających się regionów Europy, a jego populacja ma do 2024 r. osiągnąć 2,5 miliona. W wyniku tego ogromnego wzrostu liczby ludności zaproponowano budowę gęsto upakowanych budynków o wysokim przyrodzie w centrum miasta, połączonych wysokowydajnymi chodnikami.

360-stopniowa panorama sztokholmskiej dzielnicy zdjęta z wieży City Hall. Od lewej do prawej: Riddarfjärden z Södermalm w tle, Kungsholmen, Klara sjö, Norrmalm ze stacją centralną na pierwszym planie, Stockholms ström, Riddarholmen ze starym miastem, i ponownie Riddarfjärden ze Södermalm

Lokalizacja

Sztokholm znajduje się na wschodnim wybrzeżu Szwecji, gdzie słodkowodne jezioro Mälaren - trzecie co do wielkości jezioro Szwecji - wypływa do Morza Bałtyckiego. Centralna część miasta składa się z czternastu wysp, które są ciągłe z archipelagem sztokholmskim. Geograficzne centrum miasta znajduje się na wodzie, w zatoce Riddarfjärden. Ponad 30% obszaru miejskiego stanowią drogi wodne, a kolejne 30% to parki i tereny zielone.

Położona na wschodnim końcu środkowoszwedzkiej niziny, lokalizacja miasta odzwierciedla wczesne ukierunkowanie szwedzkiego handlu na region Morza Bałtyckiego.

Sztokholm należy do umiarkowanego liściastego biomu leśnego, co oznacza, że klimat jest bardzo podobny do klimatu odległego północno-wschodniego obszaru Stanów Zjednoczonych i nadbrzeżnej Nowej Szkocji w Kanadzie. Średnioroczna temperatura wynosi 7.6 °C (46 °F). Średnio opady to 531 mm (21 cali) rocznie. Las liściasty ma cztery różne pory roku: wiosnę, lato, jesień i zimę. Jesienią liście zmieniają kolor. W miesiącach zimowych drzewa tracą liście.

Szczegółowe informacje na temat innych gmin w regionie Sztokholmu znajdują się w odpowiednich artykułach. Na północ od gminy Sztokholm: Järfälla, Solna, Täby, Sollentuna, Lidingö, Upplands Väsby, Österåker, Sigtuna, Sundbyberg, Danderyd, Vallentuna, Ekerö, Upplands-Bro, Vaxholm i Norrtälje. na południe od Sztokholmu: Huddinge, Nacka, Botkyrka, Haninge, Tyresö, Värmdö, Södertälje, Salem, Nykvarn i Nynäshamn.

Satelita Sztokholmu w 2018 r. autorstwa ESA

Pałac Sztokholmski

Gmina Sztokholm

Gmina Sztokholmska jest jednostką administracyjną zdefiniowaną przez granice geograficzne. Pół-oficjalną nazwą gminy jest miasto Sztokholm (Stockholms stad w Szwecji). Jako gmina, miasto Sztokholm jest podzielone na rady powiatowe, które ponoszą odpowiedzialność za szkoły podstawowe, usługi społeczne, rekreacyjne i kulturalne na swoich obszarach. Gmina jest zwykle opisana w trzech głównych częściach: Innerstaden (Centrum Sztokholmskie), Söderort (Południowe Sztokholm) i Västerort (Zachodnie Sztokholm). Obszary tych części to:

Centrum miasta w Sztokholmie

Söderort

Västerort

Nowoczesne centrum Norrmalm (skupione wokół placu miejskiego Sergels Torg) jest największym dzielnicą handlową w Szwecji. Jest to najbardziej centralna część Sztokholmu w biznesie i zakupach.

Klimat

W Sztokholmie panuje wilgotny klimat kontynentalny w izotermie 0 °C (Köppen: Dfb) i klimat oceaniczny (Cfb) w izotermii -3 °C. Chociaż zimy są zimne, średnie temperatury utrzymują się przez większą część roku na poziomie powyżej 0 °C. Lata są łagodne, a opady występują przez cały rok.

Ze względu na dużą północną szerokość geograficzną miasta, długość dnia jest bardzo różna od ponad 18 godzin w okolicach południa latem do zaledwie 6 godzin pod koniec grudnia. Noce od końca maja do połowy lipca są jasne, nawet gdy jest pochmurno. Sztokholm charakteryzuje się stosunkowo łagodną pogodą w porównaniu z innymi miejscami na podobnej szerokości geograficznej lub nawet dalej na południe. Ze średnią ponad 1800 godzin słońca rocznie, jest to również jedno z najsłoneczniejszych miast Europy Północnej, które otrzymują więcej światła słonecznego niż Paryż, Londyn i kilka innych dużych miast europejskich o południowej szerokości geograficznej. Ze względu na efekt miejskiej wyspy ciepła i dominujący wiatr, który porusza się nad lądem, a nie morzem w miesiącach letnich, Sztokholm ma najcieplejsze lipiec miesięcy stolic nordyckich. W Sztokholmie średnia roczna pokrywa śniegu wynosi od 75 do 100 dni.

Pomimo łagodnego klimatu Sztokholm położony jest dalej na północ od części Kanady, które znajdują się nad arktyczną linią drzew na poziomie morza.

Średnio letnie wysokie temperatury dzienne wynoszące 20-25 °C (68-77 °F) i poniżej 13 °C (55 °F), ale temperatury mogą w niektórych dniach osiągnąć 30 °C (86 °F). Dni powyżej 30 °C (86 °F) występują średnio 1,55 dnia w roku (1992-2011). Dni między 25 °C (77 °F) a 30 °C (86 °F) są stosunkowo częste, zwłaszcza w lipcu i sierpniu. Niziny nocne powyżej 20 °C (68 °F) są rzadkie, a gorące letnie noce wahają się od 17 do 18 °C (63 do 64 °F). Zimy generalnie przynoszą mętne warunki pogodowe, a największe opady opadają w grudniu i styczniu (jako deszcz lub śnieg). Średnie temperatury zimowe wahają się od -3 do -1 °C (27 do 30 °F), a czasami spada poniżej -20 °C (-4 °F) na obrzeżach. Wiosna i jesień są zazwyczaj chłodne lub łagodne.

Poniższa tabela przedstawia dane pogodowe z lat 1981-2010, chociaż oficjalny okres odniesienia dla Köppena wynosił od 1961 do 1990. Według bieżących pomiarów temperatura wzrosła w latach 1991-2009 w porównaniu z ostatnimi seriami. Wzrost ten wynosi średnio około 1.0 °C (1.8 °F) w całych miesiącach. W miesiącach zimowych ocieplenie jest najbardziej widoczne, a w styczniu o ponad 2,0 °C (3,6 °F). W odniesieniu do pomiarów z lat 2002-2014 stwierdzono dalszy wzrost, chociaż niektóre miesiące, takie jak czerwiec, były stosunkowo płaskie.

Najwyższa temperatura, jaką kiedykolwiek zarejestrowano w Sztokholmie, wynosiła 36 °C (97 °F) w dniu 3 lipca 1811 r.; najniższa wynosiła -32 °C (-26 °F) w dniu 20 stycznia 1814 r. Od dnia 10 stycznia 1987 r. temperatura nie spadła poniżej -25.1 °C (-13.2 °F).

Najcieplejszym miesiącem, jaki kiedykolwiek zarejestrowano, był lipiec 2018 r. ze średnią temperaturą 22.5 °C (72.5 °F), która jest również rekordową temperaturą w skali całego kraju.

Roczne opady wynoszą 531 mm (20,9 cala) przy około 170 wilgotnych dniach i lekkich lub umiarkowanych opadach przez cały rok. Opady nie są równomiernie rozłożone w ciągu roku. Druga połowa roku otrzymuje o 50% więcej niż pierwsza połowa. Snowfall występuje głównie od grudnia do marca. Niekiedy opady śniegu mogą wystąpić zarówno pod koniec października, jak i w kwietniu.

W Sztokholmie czasami można obserwować aurora borealis.

Godziny letni

Lokalizacja Sztokholmu na południe od 60. równoleżnika północ oznacza, że liczba godzin światła dziennego jest stosunkowo mała w zimie - około sześciu godzin - podczas gdy w czerwcu i pierwszej połowie lipca noce są stosunkowo krótkie, przy około 18 godzinach światła dziennego. Wokół letniego przesilenia słońce nigdy nie sięga dalej poniżej horyzontu niż 7,3 stopnia. To daje niebo jasnoniebieski kolor latem, kiedy słońce zaświeci, ponieważ nie ma ciemniejszego niż morski zmierzch. Ponadto, patrząc prosto w górę w kierunku zenitu, po zapadnięciu słońca widać niewiele gwiazd. Nie należy tego mylić ze słońcem o północy, które występuje na północ od koła arktycznego, około 7 stopni dalej na północ.

Izba rady gminy (szwedzki: Rådssalen), w ratuszu.

Rada Miejska w Sztokholmie (Szwecja: Stockholms kommunfullmäktige) jest nazwą zgromadzenia lokalnego. 101 radnych wybiera się jednocześnie z wyborami powszechnymi, które odbywają się w tym samym czasie co wybory do Riksdagu i rad powiatowych. Rada zbiera się dwa razy w miesiącu w ratuszu w Sztokholmie, a posiedzenia są otwarte dla publiczności. Kwestie, co do których decydują rady, zostały już ogólnie opracowane i omówione przez różne rady i komisje. Po przekazaniu decyzji do praktycznego wdrożenia, przejmują one pracowników administracji miejskiej i przedsiębiorstw.

Wybrana większość ma burmistrza i ośmiu wiceburmistrzów. Burmistrz i każdy wiceburmistrz większościowy jest szefem departamentu, który odpowiada za określony obszar działania, taki jak planowanie miasta. Opozycja ma też czterech wiceburmistrzów, ale nie ma władzy wykonawczej. Wspólnie burmistrz i 12 wiceburmistrzów tworzą Radę Burmistrzów i przygotowują sprawy do Zarządu Miasta. Burmistrz zajmuje szczególne stanowisko wśród wiceburmistrzów, przewodniczących zarówno Radzie Burmistrzów, jak i Zarządowi Miasta.

Zarząd Miasta (Szwecja: Kommunstyrelsen) jest wybierany przez Radę Miejską i jest odpowiednikiem rządu. Zarząd Miasta wydaje opinię we wszystkich sprawach przyjętych przez radę i ponosi ogólną odpowiedzialność za działania następcze, ocenę i wykonanie swoich decyzji. Rada jest również odpowiedzialna za zarządzanie finansami i rozwój długoterminowy. Zarząd Miasta składa się z 13 członków reprezentujących zarówno większość, jak i opozycję. Jej posiedzenia nie są otwarte dla publiczności.

Po wyborach samorządowych w Sztokholmie w 2018 r. większość miejsc w radzie gminy jest obecnie obsadzana większością centroprawicową i burmistrzem Sztokholmu (Szwecja: Finansborgaråd) to Anna Konig Jerlmyr z Partii Umiarkowanej.

Biura w Kistanie

Centrala Ericsson

Zdecydowana większość mieszkańców Sztokholmu pracuje w sektorze usług, który stanowi około 85% miejsc pracy w Sztokholmie. Niemal całkowity brak przemysłu ciężkiego (i elektrowni wykorzystujących paliwa kopalne) czyni Sztokholm jedną z najczystszych metropolii na świecie. W ostatniej dekadzie powstało wiele miejsc pracy w firmach wykorzystujących zaawansowane technologie. Wśród dużych pracodawców są firmy IBM, Ericsson i Electrolux. Główny ośrodek IT znajduje się w Kista, w północnej Sztokholmie.

Sztokholm jest szwedzkim centrum finansowym. Główne banki szwedzkie, takie jak Swedbank, Handelsbanken i SEB, mają siedzibę w Sztokholmie, podobnie jak główne firmy ubezpieczeniowe Skandia, Folksam i Trygg-Hansa. W Sztokholmie znajduje się również najbardziej wysunięta na pierwszy plan szwedzka giełda papierów wartościowych (Stockholmsbörsen). Ponadto około 45% szwedzkich przedsiębiorstw zatrudniających ponad 200 pracowników ma siedzibę w Sztokholmie. Noted ubrania detalista H&M ma również siedzibę w mieście. W ostatnich latach turystyka odegrała ważną rolę w gospodarce miasta. Hrabstwo Sztokholmskie plasuje się na 10. miejscu wśród gości w Europie, gdzie rocznie przebywa ponad 10 milionów komercyjnych noclegów. Wśród 44 miast europejskich w Sztokholmie odnotowano 6. najwyższy wzrost liczby nocy spędzonych w latach 2004-2008.

Największe przedsiębiorstwa w Sztokholmie według liczby zatrudnionych (2017)

W 1994 r. spółka Stokab, będąca własnością miasta, rozpoczęła budowę sieci światłowodowej w całej gminie jako równych warunków konkurencji dla wszystkich operatorów (miasto Sztokholm, 2011). Około dekadę później sieć miała długość 1,2 miliona kilometrów (0,7 miliona mil), co sprawiło, że była najdłuższą siecią światłowodową na świecie, a teraz ma ponad 90 operatorów i 450 przedsiębiorstw jako klientów. Rok 2011 był ostatnim rokiem trzyletniego projektu, który doprowadził do 100% udziału włókien w budownictwie publicznym, co oznacza dodanie dodatkowych 95 000 domów. (Miasto Sztokholm, 2011)

Sztokholmska Szkoła Ekonomii

Badania i szkolnictwo wyższe w dziedzinie nauk ścisłych rozpoczęły się w Sztokholmie w 18 wieku, wraz z edukacją w dziedzinie medycyny i różnymi instytucjami badawczymi, takimi jak Obserwatorium Sztokholmskie. Edukacja medyczna została ostatecznie sformalizowana w 1811 r. jako Instytut Karolinska. KTH Royal Institute of Technology (Szwecja: Kungliga Tekniska högskolan) została założona w 1827 r. i jest największym instytutem technologicznym w Skandynawii, liczącym 13.000 studentów. Uniwersytet Sztokholmski, założony w 1878 r. i posiadający status uniwersytecki przyznany w 1960 r., ma od 2008 r. 52 000 studentów. Obejmuje ona również instytucje historyczne, takie jak Obserwatorium, Szwedzkie Muzeum Historii Naturalnej oraz ogród botaniczny Bergianska trädgården. Sztokholmska Szkoła Ekonomii, założona w 1909 r., jest jedną z niewielu prywatnych instytucji szkolnictwa wyższego w Szwecji.

W dziedzinie sztuk pięknych instytucje edukacyjne obejmują Royal College of Music, którego historia sięga czasów konserwatorium założonego w ramach Królewskiej Szwedzkiej Akademii Muzycznej w 1771 r., Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych, która ma podobne stowarzyszenie historyczne z Królewską Szwedzką Akademią Sztuk Pięknych i ma datę założenia 1735 r., oraz Szwedzką Narodową Akademię Mime i Aktorską, która jest kontynuacją szkoły Królewskiej Teatru Dramatycznego. złożyła Greta Garbo. Wśród innych szkół znajduje się szkoła wzornictwa Konstfack, założona w 1844 r., University College of Opera (założona w 1968 r., ale z późniejszymi korzeniami), University College of Dance oraz Stockholms Musikpedagogiska Institut (University College of Music Education).

Kolegium Uniwersyteckie w Södertörn zostało założone w 1995 r. jako wielodyscyplinarna instytucja dla południowego Sztokholmu Metropolitalnego, aby zrównoważyć wiele instytucji położonych w północnej części regionu.

Inne instytucje szkolnictwa wyższego to:

• Akademia Wojskowa Karlberg, najstarsza na świecie akademia wojskowa, która pozostała w swojej pierwotnej lokalizacji, została zainaugurowana w 1792 r. i mieści się w Pałacu Karlberskim.
• Ersta Sköndal
• Sztokholmska Szkoła Teologii (Teologiska Högskolan, Sztokholm)
• Szwedzka Szkoła Sportu i Nauk Zdrowotnych
• Szwedzki Uniwersytet Obrony

Największą skargą studentów szkolnictwa wyższego w Sztokholmie jest brak zakwaterowania dla studentów, trudności w znalezieniu innych zakwaterowania i wysoki czynsz.

W regionie sztokholmskim mieszka około 22% ogółu ludności Szwecji i stanowi on około 29% jej produktu krajowego brutto. Pojęcie geograficzne "Sztokholmu" zmieniało się z czasem. Pod koniec 19 wieku Sztokholm w dużej mierze składał się z obszaru znanego dziś jako City Center, około 35 km (14 m kw.) lub jednej piątej obecnego obszaru miejskiego. W następnych dziesięcioleciach włączono kilka innych obszarów (takich jak gmina Bränkyrka w 1913 r., w którym to czasie miała 25 000 mieszkańców, a Spånga w 1949 r.). Granica gminna została ustanowiona w 1971 r.; z wyjątkiem Hansty, w 1982 r. zakupiona przez gminę Sztokholm od gminy Sollentuna, a obecnie rezerwat przyrody.

Spośród 935 619 w 2016 r. 461 677 stanowili mężczyźni i 473 942 kobiety. Średni wiek wynosi 40 lat; 40,1% populacji wynosi od 20 do 44 lat. 382 887 osób, czyli 40,9% populacji, w wieku powyżej 15 lat nie było zamężnych. 259 153 osób, czyli 27,7% populacji, było zamężnych. 99,524% lub 10,6% populacji było małżeństwem, ale rozwiedzione. 299 925 osób lub 32,1% mieszkańców Sztokholmu to osoby pochodzenia imigracyjnego lub nieszwedzkiego.

Od października 2018 r. w Sztokholmie było 201 821 osób urodzonych za granicą. Największą ich grupą są Finowie (17,000), a następnie Irakijczycy (16,275), Polacy (11,994) i Irańczycy (11,429).

Mieszkańcy Sztokholmu nazywani są "stockholmare". Języki używane w Wielkim Sztokholmie poza Szwecją to język fiński, jeden z języków urzędowych mniejszości w Szwecji; i angielski, albański, bośniacki, syryjski, arabski, turecki, kurdyjski, perski, niderlandzki, hiszpański, serbski i chorwacki.

Cały sztokholmski obszar metropolitalny, składający się z 26 gmin, ma ponad 2,2 miliona mieszkańców, co sprawia, że jest to najbardziej popularne miasto w regionie skandynawskim. W 2015 r. w Sztokholmskim obszarze miejskim, określonym wyłącznie do celów statystycznych, zaludniono ogółem 1 630 738 mieszkańców. W następujących gminach niektóre okręgi znajdują się w obszarze miejskim Sztokholmu, choć nie wszystkie:

Gminy w Sztokholmie Gmina Ludność (2016-12-31) Sztokholm 935 619 Botkirka 90 675 Danderyd 32 653 Haninge 85 693 Huddinge 107 538 Gmina Järfälla 74 412 Nakka 99 359 Sollentun 71 023 Solna 78 129 Sundbyberg 47 750 Tyresö 47 103

Rozwój populacji w Sztokholmie w latach 1570-2012

Oprócz tego, że jest stolicą Szwecji, Sztokholm posiada wiele krajowych instytucji kulturalnych. Region sztokholmski jest domem dla trzech szwedzkich obiektów dziedzictwa światowego - miejsc uważanych za nieocenione miejsca należące do całej ludzkości: Pałac Drottningholm, Skogskyrkogården (Cmentarz Woodland) i Birka. W 1998 r. Sztokholm został nazwany Europejską Stolicą Kultury.

Literatura

Wśród autorów powiązanych ze Sztokholmem są m.in. poeta i pisarz Carl Michael Bellman (1740-1795), pisarz i dramatysta August Strindberg (1849-1912) oraz pisarz Hjalmar Söderberg (1869-1941), z których wszyscy uczynili Sztokholm częścią swoich prac.

Martin Beck to fikcyjny szwedzki detektyw policji ze Sztokholmu, który jest głównym bohaterem w serii 10 powieści Maja Sjöwalla i Per Wahlöö, nazywanych wspólnie "The Story of the Crime", i często mających siedzibę w Sztokholmie.

Innymi autorami o godnym uwagi dziedzictwie w Sztokholmie były laureaci Nagrody Nobla Eyvind Johnson (1900-1976) oraz popularny poetka i kompozytor Evert Taube (1890-1976). Pisarz Per Anders Fogelström (1917-1998) napisał popularny cykl powieści historycznych przedstawiających życie w Sztokholmie od połowy 18 do połowy 20 wieku.

Architektura

Strandvägen widziany z wyspy Djurgården.

Djurgårdsbron

Biblioteka publiczna w Sztokholmie, zaprojektowana przez architekta Gunnara Asplunda

Spójrz na Sztokholm z Ericsson globe

Najstarszą częścią miasta jest Gamla stan (Stare Miasto), położony na oryginalnych małych wyspach najwcześniejszych osiedli miasta i nadal wyposażony w średniowieczny układ uliczny. Niektóre godne uwagi budynki Gamla Stan to duży Kościół Niemiecki (Tyska kyrkan) oraz kilka mieszkań i pałaców: Riddarhuset (Dom Szlachty), Pałac Bonde, Pałac Tessin i Pałac Oxenstierna.

Najstarszym budynkiem w Sztokholmie jest Riddarholmskyrkan z końca 13 wieku. Po pożarze w 1697 roku, kiedy zniszczono pierwotny średniowieczny zamek, pałac sztokholmski wzniesiono w stylu barokowym. Katedra w Storkyrkan, siedziba episkopalna Biskupa Sztokholmu, stoi obok zamku. Został założony w 13 wieku, ale jest pokryty barokowym zewnętrzem z 18 wieku.

Już w 15 wieku miasto rozszerzyło się poza pierwotne granice. W Södermalm nadal można znaleźć kilka przedprzemysłowych, małych budynków z tej epoki. W 19. wieku i wieku industrializacji Sztokholm szybko się rozwijały, a plany i architektura zainspirowane wielkimi miastami kontynentu, takimi jak Berlin i Wiedeń. Wśród godnych uwagi dzieł tego okresu znajdują się budynki publiczne, takie jak Royal Swedish Opera, oraz prywatne przedsięwzięcia, takie jak luksusowe budownictwo mieszkaniowe na Strandvägen.

W 20 wieku nacjonalistyczny wycisk wywołał nowy styl architektoniczny inspirowany średniowiecznym i renesansowym rodowodem, jak również wpływami stylu Jugend/Art Nouveau. Kluczowy punkt w Sztokholmie, ratusz w Sztokholmie, został wzniesiony w latach 1911-1923 przez architekta Ragnara Östberga. Innym godnym uwagi dziełem tych czasów jest Sztokholmska Biblioteka Publiczna i Światowe Dziedzictwo Skogskyrkogården.

Söder Torn, 86-metrowy budynek (282 stóp) w Södermalm.

W latach 1930. modernizm charakteryzował rozwój miasta w miarę jego wzrostu. Pojawiły się nowe obszary mieszkalne, takie jak rozwój Gärdet, a rozwój przemysłowy przyczynił się do wzrostu gospodarczego, takie jak branże produkcyjne KF na Kvarnholmen w gminie Nacka. W latach 1950. rozwój podmiejski wszedł w nowy etap wraz z wprowadzeniem metra sztokholmskiego. Na arenie międzynarodowej pochwalono nowożytny rozwój Vällingby i Farsta. W latach 1960. rozwój podmiejski był kontynuowany, ale z estetyką czasów uprzemysłowione i masowo produkowane bloki mieszkalne spotkały się z dużą krytyką.

W tym samym czasie, kiedy odbywał się rozwój podmiejski, przeprojektowano najbardziej centralne obszary śródmieścia, znane jako Norrmalmsregleringen. Siergiej Torg, z pięcioma wieżami biurowymi wysokiego wzrostu, powstał w latach 1960., po czym nastąpiła całkowita likwidacja dużych obszarów, aby stworzyć miejsce na nowe projekty rozwojowe. Najbardziej godne uwagi budynki z tego okresu obejmują zespół Domu Kultury, Teatru Miejskiego i Riksbank w Sergels Torg, zaprojektowany przez architekta Petera Celsinga.

W latach 1980-tych zaczęto kwestionować koncepcje planowania modernizmu, co doprowadziło do powstania przedmieść o bardziej intensywnym planowaniu, takich jak Skarpnäck. W latach 1990-tych pomysł ten był kontynuowany wraz z rozwojem starego obszaru przemysłowego w pobliżu śródmieścia, co doprowadziło do pewnego rodzaju połączenia planowania modernistycznego i urbanistycznego w nowym obszarze Hammarby Sjöstad.

Gmina wyznaczyła oficjalną "radę piękna" pod nazwą "Skönhetsrådet" w celu ochrony i zachowania piękna miasta.

Architektura Sztokholmu (wraz z Visby, Gotland) stanowiła inspirację dla japońskiego reżysera anime Hayao Miyazakiego, który starał się wyzwolić idealne miasto, którego nie dotknęła wojna światowa. Jego stworzenie Koriko czerpie bezpośrednio z tego, co Miyazaki uważał za sztokholmskie poczucie ugruntowanej jedności architektonicznej, wibracji, niezależności i bezpieczeństwa.

Muzea

Główna hala Muzeum Wazy z modelem Wazy, jak to mogło wyglądać podczas swojej dziewiczej podróży po lewej stronie, a zachowany statek po prawej

Moragården, jeden z wielu historycznych domów w muzeum Skansen na świeżym powietrzu.

Sztokholm jest jednym z najbardziej zatłoczonych miast muzealnych na świecie, które mają około 100 muzeów, odwiedzanych co roku przez miliony ludzi.

Muzeum Vasa (szwedzki: Vasamuseet) to muzeum morskie na Djurgården, które pokazuje jedyny prawie całkowicie nienaruszony 17-wieczny statek, który kiedykolwiek został uratowany, 64-armatni okręt wojenny Vasa, który zatonął podczas swojej dziewiczej podróży w 1628 r.

W Muzeum Narodowym znajduje się największa kolekcja sztuki w kraju: 16.000 obrazów i 30.000 przedmiotów sztuki. Kolekcja pochodzi z czasów Gustava Vasy w 16 wieku, a od tego czasu została rozszerzona o utwory artystów takich jak Rembrandt i Antoine Watteau, a także stanowiła główną część szwedzkiego dziedzictwa artystycznego, które ukazały się w dziełach Alexandra Roslina, Andersa Zorna, Johana Tobiasa Sergela, Carla Larssona, Carla Fredrika Hill i Ernsta phson. W latach 2013-2018 muzeum zostało zamknięte z powodu renowacji budynku.

Muzeum Sztuki Współczesnej (Muzeum Sztuki Współczesnej) to szwedzkie muzeum sztuki nowoczesnej. Jego dzieła są dziełami znanych artystów współczesnych, takich jak Picasso i Salvador Dalí.

Skansen (w języku angielskim): Sconce) jest połączonym muzeum otwartym i zoo położonym na wyspie Djurgården. Został założony w 1891 r. przez Artura Hazeliusa (1833-1901), aby pokazać drogę życia w różnych częściach Szwecji przed epoką przemysłową.

Inne godne uwagi muzea (w porządku alfabetycznym):

• ABBA: Muzeum, interaktywna wystawa o grupie pop ABBA
• Fotografiska, muzeum fotografii
• Livrustkammaren, zbroja królewska, położona w Pałacu Sztokholmskim
• Muzeum Nobla, poświęcone Nagrody Nobla, laureaci Nagrody Nobla oraz założyciel nagrody Alfreda Nobla (1833-1896)
• Muzeum Nordyckie poświęcone historii kultury i etnografii Szwecji
• Królewski Rząd Monet poświęcony historii pieniądza i historii gospodarczej w ogóle
• Muzeum Sztokholmskie
• Szwedzkie Muzeum Historii Naturalnej

Galerie sztuki

Sztokholm ma tętniącą życiem scenę artystyczną z wieloma uznanymi na świecie ośrodkami sztuki i galeriami handlowymi. Wśród innych prywatnych inicjatyw, takich jak Bonniers Konsthall, Magasin 3 oraz instytucje wspierane przez państwo, takie jak Tensta Konsthall i Index, wszyscy prezentują wiodących artystów międzynarodowych i krajowych. W ciągu ostatnich kilku lat wokół Hudiksvallsgatan powstała okręg galerii, w którym znajdują się wiodące galerie, takie jak Andréhn-Schiptjenko, Brändström i Stene. Inne ważne galerie handlowe to Nordenhake, Milliken Gallery i Galleri Magnus Karlsson.

Przedmieścia

Przedmieścia Sztokholmu to miejsca o zróżnicowanym pochodzeniu kulturowym. Niektóre obszary na przedmieściach, w tym Skärholmen, Tensta, Jordbro, Fittja, Husby, Brandbergen, Rinkeby, Rissne, Kista, Hagsätra, Hässelby, Farsta, Rågsved, Flemingsberg i zewnętrzne przedmieścia Södertälje, mają wysoki odsetek imigrantów lub imigrantów drugiej generacji. Pochodzą one głównie z Bliskiego Wschodu (Asyryjczycy, Syryjczycy, Turcy i Kurdowie), Bośniaków i Serbów, ale są też imigranci z Afryki, Azji Południowo-Wschodniej i Ameryki Łacińskiej. Inne części przedmieść, takie jak Täby, Danderyd, Lidingö, Nacka, Flysta i niektóre z przedmieść wymienionych powyżej, mają większość Szwedów etnicznych.

Teatry

Królewski Teatr Dramatyczny, jeden z wielu teatrów w Sztokholmie.

Wśród wielu teatrów w Sztokholmie wyróżniają się Królewski Teatr Dramatyczny (Kungliga Dramatiska Teatern), jeden z najbardziej znanych teatrów w Europie, oraz Królewska Opera Szwedzka, zainaugurowana w 1773 r.

Innymi godnymi uwagi teatrami są: Teatr Miejski w Sztokholmie, Opera Ludowa (Folkoperan), Teatr Tańca Nowoczesnego (Moderna dansteatern), Teatr Chiński, Teatr Göta Lejon, Teatr Mosebacke i Teatr Oscara.

Park rozrywki

Gröna Lund to park rozrywki położony na wyspie Djurgården. Ten park rozrywki ma ponad 30 atrakcji i wiele restauracji. Jest to popularna atrakcja turystyczna, którą codziennie odwiedzają tysiące osób. Jest on otwarty od końca kwietnia do połowy września. Gröna Lund jest również miejscem koncertowym.

Media

Bookpublisher, Norstedt Building, widziany z Vasabron, w Riddarholmen

Sztokholm jest centrum medialnym Szwecji. W jej skład wchodzą cztery dzienniki ogólnokrajowe, a także centralna lokalizacja radia (SR) i telewizji (SVT), które są finansowane ze środków publicznych. Ponadto wszystkie inne główne kanały telewizyjne mają swoją bazę w Sztokholmie, takie jak: TV3, TV4 i TV6. Wszystkie główne czasopisma znajdują się również w Sztokholmie, jak również największa wydawnictwo literatury - grupa Bonnier. Najlepiej sprzedająca się na świecie gra wideo Minecraft została utworzona w Sztokholmie przez Markusa 'Notch Perssona w 2009 r., a jego firma Mojang ma tam siedzibę.

Sport

Arena

Sceny po tym jak Hammarby zdobył swój pierwszy narodowy tytuł bandy w 2010

Najpopularniejszymi sportami widowiskowymi są piłka nożna i hokej na lodzie. Trzy najbardziej popularne kluby piłkarskie w Sztokholmie to AIK, Djurgårdens IF i Hammarby IF, którzy grają na pierwszym poziomie, Allsvenskan. AIK gra na szwedzkim stadionie narodowym dla piłki nożnej, Friends Arena w Solnie, o pojemności 54,329. Finał Ligi Europy z 2017 roku został rozegrany 24 maja między AFC Ajax i Manchester United on Friends Arena. Manchester United wygrał trofeum po zwycięstwie 2-0.

Djurgårdens IF i Hammarby grają w Tele2 Arena w Johanneshov, w liczbie 30.000 widzów.

Wszystkie trzy kluby to kluby sportowe, które posiadają kluby hokejowe; Djurgårdens IF gra w pierwszym segmencie, AIK w drugim i Hammarby w trzecim segmencie, a także drużyny w bandy, koszykówce, unihokeju i innych sportach, w tym sportach indywidualnych.

Historycznie miasto było gospodarzem igrzysk olimpijskich w 1912 r. Od tamtych dni powstaje Olimpiada Sztokholmska, która od tamtej pory organizowała liczne imprezy sportowe, zwłaszcza piłkarskie i sportowe. Innymi ważnymi obiektami sportowymi są Friends Arena, nowy narodowy stadion piłkarski, Stockholm Globe Arena, targowisko sportowe i jeden z największych na świecie budynków kulistych oraz pobliska hala kryta Hovet.

Oprócz Letnich Igrzysk Olimpijskich 1912, Sztokholm był gospodarzem igrzysk jeździeckich na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1956 oraz Euro 1992 UEFA. Miasto było również drugim biegaczem w ramach ofert na Olimpiadę Letnią 2004. Sztokholm był gospodarzem Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 1958. Sztokholm ubiegał się ostatnio wspólnie z Åre na zimowe igrzyska olimpijskie w 2026 r., ale przegrał wspólną ofertę Milan/Cortina d'Ampezzo we Włoszech, gdyby przyznano mu, byłoby drugim miastem gospodarzem zarówno letnich, jak i zimowych igrzysk olimpijskich po Pekinie, jak i zimowych igrzysk paraolimpijskich w 2026 r., a wraz z Åre byłoby również gospodarzem wszystkich trzech zimowych igrzysk olimpijskich, w tym zimowych, zimowych igrzysk paraolimpijskich, zimowych i zimowych Spółka Åre miałaby gospodarza w 2021 r. wraz z Östersund, jednak Szwecja wycofała się z organizacji specjalnych zimowych igrzysk olimpijskich w 2021 r. z powodu braku środków finansowych, zamiast tego przeniosła się do Kazań w Rosji i została opóźniona do 2022 r. Sztokholm złożył pierwszą ofertę na zimowe igrzyska olimpijskie w 2022 r., ale wycofał swoją ofertę w 2014 r. ze względu na kwestie finansowe.

W Sztokholmie uczestniczyły także wszystkie, oprócz jednej z Igrzysk Nordyckich, zimowe imprezy sportowe, które poprzedzały zimowe Igrzyska Olimpijskie.

W 2015 r. utworzono klub ligowy Stockholms Kungar Rugby. Są one pierwszym sztokholmskim zespołem ligowym w Rugby, który będzie grał w szwedzkich mistrzostwach w lidze krajowej w rugby.

Co roku Sztokholm jest gospodarzem Mistrzostw Świata w ÖTILLÖ Swimrun.

W Sztokholmie organizowany jest zawodowy turniej tenisowy w ramach serii ATP World Tour 250, który organizowany jest corocznie od 1969 r. Każdego roku od 1995 roku turniej organizowany jest w Kungliga tennishallen.

Kuchnia

W Sztokholmie jest ponad 1000 restauracji. Od 2019 r. w Sztokholmie znajduje się dziesięć gwiazdkowych restauracji Michelin, dwie z dwiema gwiazdkami, a jedna z trzema gwiazdami.

Roczne imprezy i festiwale

Maraton Sztokholmski, w pobliżu Kungsträdgården w 2008 r.

• Festiwal Jazz w Sztokholmie jest jednym z najstarszych festiwali w Szwecji. Festiwal odbędzie się w Skeppsholmen w lipcu.
• Sztokholmski Festiwal Wczesnej Muzyki, największy międzynarodowy festiwal muzyki historycznej w krajach skandynawskich. Pierwszy tydzień w czerwcu od 2002 roku.
• Festiwal Kultury Sztokholmskiej (Swe: Sztokholm kultur festiwalu) to w sierpniu bezpłatny, cykliczny festiwal kulturalny, organizowany przez miasto Sztokholm. Biegnie równolegle z nami w Sztokholmie.
• Jesteśmy Sztokholmem jest wolnym festiwalem młodzieży od 13 do 19 lat. Równolegle z sierpniowym Festiwalem Kultury Sztokholmskiej organizowanym jest przez miasto Sztokholm. W latach 2001-2013 festiwal miał nazwę Ung08.
• Sztokholmska Pride jest największym wydarzeniem Pride w krajach skandynawskich i odbywa się w ostatnim tygodniu lipca każdego roku. Festiwal Sztokholmskiej Pride zawsze kończy się paradą, a w 2007 r. 50.000 osób maszerowało z paradą i około 500.000 obserwowało.
• Maraton sztokholmski odbywa się w sobotę na początku czerwca każdego roku.
• 10 grudnia każdego roku w ratuszu Sztokholmskim odbywa się Bankiet Nobla.
• Sztokholmski Festiwal Wody (Swe: Vattenfestivalen) był popularnym festiwalem letnim, który odbywał się corocznie w Sztokholmie w latach 1991-1999.
• Manifestacja, coroczny ekumeniczny chrześcijański festiwal, w którym bierze udział do 25 000 uczestników.
• Festiwal muzyki Summerburst
• Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Sztokholmie jest corocznym festiwalem filmowym organizowanym w Sztokholmie od 1990 r.

Park na wyspie Djurgården w centrum Sztokholmu.

Zielone miasto z narodowym parkiem miejskim

Sztokholm jest jedną z najczystszych stolic świata. Komisja Europejska przyznała miastu nagrodę "Zielonej Stolicy Europy 2010"; był to pierwszy "zielony kapitał" Europy. Miasta kandydujące oceniano na kilka sposobów: zmiany klimatu, transport lokalny, publiczne obszary zielone, jakość powietrza, hałas, odpady, zużycie wody, oczyszczanie ścieków, zrównoważone wykorzystanie gruntów, różnorodność biologiczna i zarządzanie środowiskiem. Spośród 35 uczestniczących miast wybrano ośmiu finalistów: Sztokholm, Amsterdam, Bristol, Kopenhaga, Freiburg, Hamburg, Münster i Oslo. Niektóre z powodów, dla których Sztokholm zdobył nagrodę "Zielona Stolica Europy" w 2010 r., to: zintegrowany system administracyjny, który zapewnia uwzględnienie aspektów środowiskowych w budżetach, planowaniu operacyjnym, sprawozdawczości i monitorowaniu; ograniczenie emisji dwutlenku węgla o 25% na mieszkańca w ciągu dziesięciu lat; i jej decyzji o uwolnieniu paliw kopalnych do 2050 r. Sztokholm od dawna okazał zaniepokojenie środowiskiem naturalnym. Program środowiskowy miasta jest piątym programem od czasu utworzenia pierwszego w połowie lat 1970. W 2011 r. Sztokholm przekazał tytuł Zielonej Stolicy Europy Hamburgowi w Niemczech.

Model roli

Na początku 2010 r. w Sztokholmie uruchomiono program Profesjonalne Wizyty studyjne w celu wymiany najlepszych praktyk w zakresie ochrony środowiska w mieście. Program umożliwia odwiedzającym zapoznanie się z sposobami rozwiązania takich problemów, jak m.in. gospodarka odpadami, planowanie przestrzenne, emisja dwutlenku węgla oraz zrównoważony i wydajny system transportowy.

Według European Cities Monitor 2010, Sztokholm jest najlepszym miastem pod względem wolności od zanieczyszczeń. W Sztokholmie, otoczonym 219 rezerwatami przyrody, znajduje się około 1.000 terenów zielonych, co odpowiada 30% powierzchni miasta. Królewski Park Narodowy, założony w 1995 roku, jest pierwszym na świecie prawnie chronionym "narodowym parkiem miejskim". Opis procesu formowania się, wartości majątkowych i wdrożenia ochrony prawnej Królewskiego Narodowego Parku Miejskiego (Royal National Urban Park) znajduje się w Schantz 2006. Woda w Sztokholmie jest tak czysta, że ludzie mogą nurkować i łowić w centrum miasta. Wody śródmieścia Sztokholmu służą jako tarliska dla wielu gatunków ryb, w tym pstrąga i łososia, chociaż konieczna jest interwencja człowieka, aby utrzymać populację. Jeśli chodzi o emisje CO2, rząd dąży do tego, aby do 2050 r. w Sztokholmie nie było CO2.

Jakość powietrza

W Sztokholmie występowały problematyczne poziomy cząstek stałych (PM10) ze względu na obsadzone opony zimowe, ale od 2016 r. poziomy te są niższe od limitów, po zakazach dotyczących konkretnych ulic. Obecnym problemem (2016) są tlenki azotu emitowane przez pojazdy z silnikiem wysokoprężnym. W 2016 r. średnie poziomy tła miejskiego (dach Torkel Knutssonsgatan) wynosiły: NO2 11 μ g/m, NOx 14 μ g/m, PM10 12 μ g/m3, PM2,5 4,9 μ g/m3, sadza 0,4 μ g/m3, drobne cząstki 6200/cm, CO 0,2 mg/m3, SO2 0,4 μ g/m ozon 51 μ g/m3. W przypadku miejskiego poziomu ulic (Hornsgatan, który był gęsto sprzedawany) średnie poziomy były następujące: NO 43 μ g/m, NOx 104 μ g/m, PM10 23 μ g/m, PM2,5 5,9 μ g/m3, sadza 1,0 μ g/m3, drobne cząstki 17100/cm, CO 0,3 mg/m^{3, ozon 31 μ g/m3.}

Transport publiczny

Pociąg metra C20 o południowej długości (3 samochód) odjeżdżający ze stacji Gamla stan.

Sztokholm ma rozległy system transportu publicznego. Składa się z metra sztokholmskiego (szwedzki: Tunnelbanan), który składa się z trzech głównych systemów kodowanych kolorami (zielony, czerwony i niebieski) z siedmioma liniami (10, 11, 13, 14, 17, 18, 19); kolej dojazdowa w Sztokholmie (szwedzki: Pendeltågen), który biegnie po kolei państwowych na sześciu liniach (40, 41, 42, 43, 44, 48); cztery lekkie linie kolejowe/tramwajowe (7, 12, 21 i 22); 891 mm wąskotorowej linii kolejowej Roslagsbanan, na trzech liniach (27, 28, 29) w północno-wschodniej części; kolei lokalnej Saltsjöbanan, na dwóch liniach (25, 26) w części południowo-wschodniej; dużej liczby linii autobusowych i śródmieścia Djurgården promu. Przytłaczająca większość lądowego transportu publicznego w hrabstwie Sztokholm (z wyjątkiem autobusów/autostrad lotniskowych i innych nielicznych rentownych linii autobusowych) jest zorganizowana pod wspólnym patronatem Storstockholms Lokaltrafik (SL), aktiebolag należącego w całości do rady okręgu sztokholmskiego. Od lat 1990. eksploatacja i utrzymanie usług publicznych w zakresie transportu SL jest zlecana niezależnym przedsiębiorstwom składającym zamówienia, takim jak MTR, które obsługują Metro. Archipelagowy ruch statków jest obsługiwany przez Waxholmsbolaget, który jest również w całości własnością Rady Okręgowej.

Tramwaje A34 na linii 7 w Djurgårdsbron

SL posiada wspólny system biletowy w całym hrabstwie Sztokholmskim, który umożliwia łatwy przejazd między różnymi rodzajami transportu. Bilety są dwóch głównych rodzajów: biletów pojedynczych i kart podróży, co pozwala na nieograniczoną podróż z SL w całym hrabstwie Sztokholmskim przez okres ważności biletu. W dniu 1 kwietnia 2007 r. wprowadzono system strefy (A, B, C) oraz system cen. Bilety jednorazowe były dostępne w postaci biletów gotówkowych, indywidualnych biletów przedpłaconych, biletów przedpłaconych 8, biletów sms-owych i biletów maszynowych. Bilety gotówkowe zakupione w punkcie podróży były najdroższe, a bilety przedpłacone w 8 roku są najtańsze. Bilet pojedynczy kosztuje 32 SEK z kartą i 45 SEK bez i jest ważny przez 75 minut. Okres ważności karty podróży zależy od dokładnego typu; były dostępne od 24 godzin do roku. Od 2018 r. karta 30-dniowa kosztuje 860 SEK. Bilety tego typu były dostępne po obniżonych cenach dla studentów i osób poniżej 20 roku życia i powyżej 65 lat. W dniu 9 stycznia 2017 r. zlikwidowano system strefy, a koszt biletów wzrósł.

Projekt wiersza miasta

Przy szacowanym koszcie 16,8 mld SEK (poziom cen ze stycznia 2007 r.), który wynosi 2,44 mld USD, City Line, projekt o certyfikacie środowiskowym, obejmuje 6 km (3,7 mi) długości dojazdowy tunel kolejowy (w skale i wodzie) pod Sztokholmem, z dwoma nowymi stacjami (Sztokholm City i Sztokholm Odenplan) oraz 1,4 km (0,87) - długi most kolejowy Rsta. Linia miejska została zbudowana przez Szwedzką Administrację Transportu we współpracy z City of Stockholm, Stockholm County Council oraz Stockholm Transport, SL. W związku z przeciążeniem stacji centralnej w Sztokholmie celem tego projektu było podwojenie przepustowości toru w mieście i zwiększenie efektywności usług. Operacje rozpoczęły się w lipcu 2017 r.

Między Riddarholmen i Söder Mälarstrand, City Line przebiega przez zanurzony w wodzie betonowy. Jako projekt ekologiczny linia miejska obejmuje oczyszczanie ścieków; redukcja hałasu poprzez tory tłumiące dźwięk; stosowanie syntetycznego oleju napędowego, który zapewnia użytkownikom czyste powietrze; i utylizację wydobytych skał.

Drogi

Autostrada Norra länken (północne połączenie) w Sztokholmie.

Sztokholm znajduje się na styku europejskich tras E4, E18 i E20. Na południowej, zachodniej i północnej stronie centrum miasta istnieje półukończona droga do obwodnicy autostrady. Północny odcinek obwodnicy, Norra Länken, został otwarty dla ruchu w 2015 r., podczas gdy ostatni podmorski odcinek wschodni jest omawiany jako przyszły projekt. Buduje się autostradę obwodnicy dla ruchu między północną i południową Szwecją, Förbifart Sztokholm. Wiele wysp i dróg wodnych sprawia, że rozbudowa systemu drogowego jest skomplikowana i kosztowna, a nowe autostrady są często budowane jako systemy tuneli i mostów.

Opłaty za przeciążenie

Punkt kontrolny opłaty za zatłoczenie prowadzące do Essingeleden.

W Sztokholmie obowiązuje system opłat za zatory komunikacyjne, sztokholmski podatek od zatorów komunikacyjnych, stosowany na stałe od dnia 1 sierpnia 2007 r., po siedmiomiesięcznym okresie próbnym w pierwszej połowie 2006 r. Centrum miejskie znajduje się w strefie opodatkowania przeciążeń. Wszystkie wejścia i wyjścia z tego obszaru posiadają bezzałogowe punkty kontrolne działające z automatycznym rozpoznawaniem tablic rejestracyjnych. Wszystkie pojazdy wchodzące lub wyjeżdżające z obszaru objętego podatkiem od zatorów komunikacyjnych, z kilkoma wyjątkami, muszą zapłacić 10-20 SEK (1,09-2,18 EUR, 1,49-2,98 USD) w zależności od pory dnia w godzinach od 06:30 do 18:29. Maksymalna kwota podatku na pojazd dziennie wynosi 60 SEK (6,53 EUR, ). Płatność dokonywana jest w różny sposób w ciągu 14 dni od chwili, gdy jeden z punktów kontroli przekroczył jeden z punktów; nie można zapłacić w punktach kontroli.

Po zakończeniu okresu próbnego w gminie Sztokholm i kilku innych gminach w hrabstwie Sztokholm odbyły się referenda konsultacyjne. Rząd ówczesnego rządu (rząd Perssona) oświadczył, że weźmie pod uwagę jedynie wyniki referendum w gminie sztokholmskiej. Partie opozycyjne (Sojusz na rzecz Szwecji) stwierdziły, że gdyby miały utworzyć gabinet po wyborach powszechnych - które odbyły się tego samego dnia, co referenda w sprawie podatku od zatorów komunikacyjnych - uwzględniłyby również referenda przeprowadzone w kilku innych gminach w hrabstwie sztokholmskim. Wyniki referendów były takie, że gmina sztokholmska głosowała za wprowadzeniem podatku od zatorów, podczas gdy pozostałe gminy głosowały przeciwko temu podatkowi. Partie opozycyjne wygrały wybory powszechne, a kilka dni przed powołaniem rządu (gabinet Reinfeldta) ogłosiły, że podatek od zatorów zostanie przywrócony w Sztokholmie, ale dochody zostaną w całości przeznaczone na budowę dróg w Sztokholmie i wokół Sztokholmu. W okresie próbnym i zgodnie z planem poprzedniego rządu dochody zostały w całości przeznaczone na transport publiczny.

Promy

Viking Grace, jeden z wielu rejsów wycieczkowych na trasach do Finlandii i Wysp Alandzkich.

Sztokholm posiada regularne linie promowe do Helsinek i Turku w Finlandii (zwane dalej "Finlandsfärjan"); Mariehamn, Åland; Tallinn, Estonia; Ryga, Łotwa i do Petersburga w Rosji. Duży archipelagu sztokholmskiego obsługują archipelagowe łodzie Waxholmsbolaget (będące własnością i subsydiowane przez Radę Okręgu Sztokholmskiego).

Rowery miejskie

W okresie od kwietnia do października w cieplejszych miesiącach można wynająć Stockholm City Bikes, kupując kartę rowerową online lub za pośrednictwem sprzedawców detalicznych. Karty umożliwiają użytkownikom wynajem rowerów z każdego stoiska Stockholm City Bikes rozrzucanego po mieście i zwracającego je na każdym stoisku. Istnieją dwa rodzaje kart: Karta sezonowa (ważna od 1 kwietnia do 31 października) oraz 3-dniowa karta. Po wygaśnięciu ich ważności można je ponownie aktywować i w związku z tym można je ponownie wykorzystać. Rowery mogą być wykorzystywane do trzech godzin na kredyt i mogą być wynajmowane od poniedziałku do niedzieli od 6 do 10 po południu.

Porty lotnicze

 

 

ARN

 

BMA

 

NYO

 

VST

Mapa ukazująca położenie portów lotniczych wokół Sztokholmu

• Międzynarodowe i krajowe:
  • Port lotniczy Sztokholm-Arlanda (IATA): ARN, ICAO: ESSA) jest największym i najruchliwszym portem lotniczym w Szwecji, w którym w 2017 r. pasażerowie mają 27 mln pasażerów. Znajduje się około 40 km (25 mi) na północ od Sztokholmu i służy jako centrum obsługi Scandinavian Airlines.
  • Port lotniczy Sztokholm-Bromma (IATA): BMA, ICAO: ESSB) znajduje się około 8 km (5,0 mi) na zachód od Sztokholmu.
• Tylko międzynarodowe:
  • Port lotniczy Sztokholm-Skavsta (IATA): NYO, ICAO: ESKN) znajduje się 108 km (67 mi) na południe od Sztokholmu. Znajduje się 5 km (3 mi) od stolicy hrabstwa Södermanland Nyköping.
  • Port lotniczy Sztokholm-Västerås (IATA): VST, ICAO: ESOW) znajduje się 103 km (64 mi) na zachód od Sztokholmu, w miejscowości Västerås.

Połączenie kolejowe na lotnisku Arlanda Express odbywa się między portem lotniczym Arlanda a i dworcem centralnym w Sztokholmie. Z 20-minutową podróżą pociągiem jest najszybszy sposób podróżowania do centrum miasta. Stacja Centralna Arlanda jest również obsługiwana przez pociągi dojazdowe, regionalne i międzymiastowe.

Ponadto istnieją również linie autobusowe, Flygbussarna, biegnące między centralnym Sztokholmem a wszystkimi portami lotniczymi.

Od 2010 r. w obszarze sztokholmskim nie ma lotnisk przeznaczonych specjalnie dla lotnictwa ogólnego.

Pociągi międzymiastowe

Stockholm Central

Dworzec Centralny w Sztokholmie ma połączenia kolejowe z wieloma szwedzkimi miastami, jak również z Oslo, Norwegią i Kopenhagą, Danią. Popularny serwis X 2000 do Gothenburga trwa trzy godziny. Większość pociągów prowadzi SJ AB.

Sztokholm często dobrze radzi sobie w rankingach międzynarodowych, z których część jest wymieniona poniżej:

• W książce The Ultimate Guide to International Marathons (1997), napisanej przez Dennisa Craythorna i Rich Hannę, Maraton Sztokholmski jest ranksem najlepszego maratonu na świecie.
• W 2006 r., opracowanej przez Instytut Badań Gospodarczych w Maastricht ds. Innowacji i Technologii (MERIT) oraz Instytut Ochrony i Bezpieczeństwa Obywateli Komisji Europejskiej Wspólnego Centrum Badawczego, Sztokholm został uznany za najbardziej innowacyjne miasto w Europie.
• W 2008 r. Światowy Indeks Konkurencyjności Wiedzy, opublikowany przez Centrum Konkurencyjności Międzynarodowej, Sztokholm został sklasyfikowany jako szósty najbardziej konkurencyjny region świata i najbardziej konkurencyjny region poza Stanami Zjednoczonymi.
• W opublikowanym przez Jones Lang LaSalle Europejskim Indeksie Rozwoju Regionalnego (E-REGI) na rok 2006 Sztokholm zajął piąte miejsce na liście miast europejskich, gdzie prognozowano najsilniejszy wzrost PKB. Sztokholm był pierwszym w Skandynawii, a drugim poza Europą Środkowo-Wschodnią.
• W European Cities Monitor z 2007 r., opublikowanym przez Cushman & Wakefield, Sztokholm został uznany za najlepsze miasto skandynawskie, w którym można zlokalizować firmę. W tym samym sprawozdaniu Sztokholm znalazł się na pierwszym miejscu w Europie pod względem wolności od zanieczyszczeń.
• W badaniu z 2007 r., przeprowadzonym przez ekonomistę zajmującego się ochroną środowiska Matthew Kahna dla magazynu Reader's Digest, Sztokholm znalazł się na pierwszym miejscu na liście "najbardziej zielonych" i "żyjących" miast na świecie.
• W sondażu opublikowanym w 2008 r. przez magazyn Reader's Digest Sztokholm znalazł się na czwartym miejscu na świecie na liście "dziesięciu najlepszych na świecie uczciwych miast".
• W sondażu opublikowanym przez National Geographic Traveler, Gamla stan (stare miasto) w Sztokholmie plasowała się na szóstym miejscu na liście ocenionych miejsc historycznych.
• W sondażu opublikowanym w 2008 r. przez magazyn Polityki Zagranicznej Sztokholm zajął dwudzieste czwarte miejsce na liście najbardziej globalnych miast świata.
• W 2009 r. Sztokholm otrzymał tytuł Europejskiej Zielonej Stolicy 2010, jako pierwszą w historii Zieloną Stolicę w ramach programu European Green Capital Award.
• W 2013 roku Sztokholm został nazwany 8. najbardziej konkurencyjnym miastem na świecie przez Economist Intelligence Unit.
• W 2016 r. Sztokholm był jednym z miast o najbardziej "jednorożcach" na świecie.
• W 2019 r. w Sztokholmie przyznano World Smart City Award w kategorii miasta za kierowanie projektem European Smart Cities and Communities, który jest coraz mądrzejszy.